Thanissaro Bhikkhu
Việt dịch: Tịnh Tú
Kỹ thuật mà tôi sẽ dạy là thiền hơi thở. Dù cho nền tảng tôn giáo của bạn là gì chăng nữa thì nó cũng là một chủ đề tốt. Như thầy tôi đã từng nói, hơi thở không thuộc về Phật Giáo hay Thiên Chúa Giáo hay bất cứ ai cả. Đó là tài sản chung mà bất cứ ai cũng có thể suy tưởng vê nó. Đồng thời, trong tất cả các chủ đề thiền, nó có thể là lợi nhất cho cơ thể, vì khi chúng ta đang đối phó với hơi thở, chúng ta đang làm việc không chỉ với không khí đi vào và ra khỏi phổi, mà còn với tất cả cảm xúc cuả năng lượng đi qua khắp cơ thể với từng hơi thở. Nếu bạn có thể học để trở nên nhạy cảm với những cảm xúc này, và để cho chúng chảy thông suốt và không bị cản trở, bạn có thể giúp cơ thể làm việc dễ dàng hơn, và giúp cho tâm trí một tay để đối phó với cơn đau.
Vì vậy chúng ta hãy thiền định trong vài phút. Ngồi thẳng một cách thoải mái, ở vị trí cân bằng. Bạn không cần phải ngồi thẳng tắp như một người lính. Chỉ cần cố gắng đừng nghiêng người ra trước hay ra sau, qua trái hay qua phải. Nhắm mắt lại và nói với chính mình, 'Tôi có thể thật sự hạnh phúc và thóat khỏi đau khổ.' Điều này nghe có vẻ giống như là một cách kỳ lạ̣, thậm chí ích kỷ, để bắt đầu hành thiền, nhưng có những lý do tốt cho nó́.
Một, nếu bạn không thể mong cho hạnh phúc của riêng mình, thì không có cách nào mà bạn có thể thành thật chúc cho hạnh phúc của người khác. Một số người cần phải nhắc nhở bản thân không ngừng rằng họ xứng đáng được hưởng hạnh phúc — tất cả chúng ta xứng đáng, nhưng nếu chúng ta không tin điều đó, chúng ta sẽ liên tục tìm cách trừng phạt chính mình, và chúng ta rồi cũng sẽ trừng phạt người khác theo những cách kín đáo hoặc trắng trợn.
Hai, điều quan trọng là suy nghĩ kỹ xemhạnh phúc là gì và nó có thể tìm thấy ở đâu. Một giây phút phản ảnh của tâm tư sẽ cho thấy rằng bạn không thể tìm thấy nó trong quá khứ hay tương lai. Quá khứ đã qua và trí nhớ của bạn về nó thì không tin cậy được. Tương lai là một sự không chắc chắn trống không. Vì vậy nơi duy nhất mà chúng ta thực sự có thể tìm thấy hạnh phúc là trong hiện tại. Nhưng ngay cả ớ đây bạn phải biết tìm kiếm nơi nào. Nếu bạn cố gắng đặt hạnh phúc của mình vào những thứ thay đổi được — hình ảnh, âm thanh, các cảm giác nói chung, người ta và sự vật bên ngoài — bạn đang đặt mình lên sự thất vọng, giống như xây nhà trên một vách đá nơi đã từng bị sạt lở đất nhiều lần trong quá khứ. Vì vậy hạnh phúc thật sự phải được tìm kiếm bên trong. Thiền vì vậy như một săn lùng kho báu: để tìm thấy những gì có giá trị vững chắc và không thay đổi trong tâm, một cái gì đó mà ngay cả cái chết cũng không thể chạm vào.
Để tìm kho báu này chúng ta cần các công cụ. Công cụ đầu tiên là làm những gì chúng ta đang làm ngay bây giờ: phát triễn ý tốt cho mình. Thứ hai là truyền bá ý tốt cho chúng sinh khác. Hãy nói với chính mình: 'Tất cả chúng sinh, bất kể̀ họ là ai, bất kể̀ những gì họ đã làm cho bạn trong quá khứ — mong là tất cả họ cũng có thể tìm thấy hạnh phúc thật sự.' Nếu bạn không vun trồng ý tưởng này, và thay vào đó mang mối hận thù vào thiền định của bạn, thì đó là tất cả những gì mà bạn sẽ có thể nhìn thấy khi bạn nhìn vào bên trong.
Chỉ khi bạn giữ tâm theo cách này, và đặt vấn đề bên ngoài qua một bên, bạn đã sẵn sàng để tập trung vào hơi thở. Bạn chú ý đến cảm giác của hơi thở. Hít vào và thở ra thật dài cho một vài lần, tập trung vào bất kỳ vị trí nào trong cơ thể, nơi hơi thở dễ nhận thấy, và tâm trí của bạn cảm thấy thoải mái tập trung. Đây có thể là ở mũi, ở ngực, ở bụng, hoặc bất kỳ chỗ nào. Ở lại với vị trí đó, để ý cảm giác của nó như thế nào khi bạn thở vào và ra. Đừng ép hơi thở, hoặc quá nghiêm khắc trong việc chú tâm. Hãy để cho hơi thở chảy tự nhiên, và chỉ đơn giản là theo dõi cảm thấy thế nào. Thưởng thức nó, như thể nó là một cảm giác tinh tế bạn muốn kéo dài thời gian hưởng thụ. Nếu tâm trí của bạn đi lang thang, chỉ cần mang nó trở lại. Không được nản lòng. Nếu nó đi lang thang 100 lần, mang nó trở lại 100 lần. Cho nó biết rằng bạn đang nghiêm túc, và cuối cùng nó sẽ lắng nghe bạn.
Nếu bạn muốn, bạn có thể thử nghiệm với các loại thở khác nhau. Nếu thở dài cảm thấy thoải mái, gắn bó với nó. Nếu không, thay đổi nó thành bất cứ nhịp điệu nào cảm thấy nhẹ nhàng cho cơ thể. Bạn có thể thử hơi thở ngắn, thở nhanh, thở chậm, thở sâu, thở nông — bất cứ điều gì cảm thấy thoải mái nhất cho bạn ngay bây giờ...
Một khi bạn chọn được chỗ có hơi thở thoải mái, di chuyển sự chú ý của bạn để nhận thấy hơi thở trong các bộ phận khác của cơ thể như thế nào. Bắt đầu bằng cách tập trung vào các khu vực ngay bên dưới rốn của bạn. Hít vào và thở ra và để ý về khu vực cảm nhận. Nếu bạn không cảm thấy bất kỳ chuyển động nào ở đó, chỉ cần biết rằng không có chuyển động. Nếu bạn cảm thấy chuyển động, để ý đến chất lượng của chuyển động, nhận xem hơi thở có đều không, hoặc có bất kỳ sức ép hoặc căng thẳng nào không. Nếu có sự căng thẳng, suy nghĩ làm nó thư giản. Nếu cảm thấy hơi thở ngập ngừng hoặc không đồng đều, suy nghĩ làm nó đều ra... Bây giờ di chuyển sự chú ý của bạn qua bên phải chỗ đó — góc dưới, bên phải của bụng — và lặp lại quá trình tương tự... Sau đó, qua góc dưới bên trái của bụng... Sau đó lên đến rốn... phải... trái...lên đến chấn thủy (chỗ lỏm giữa xương lồng ngực)... phải... trái... giữa ngực... phải... trái... đến vùng cổ họng... phải... trái... đến giữa đầu... [mất vài phút cho mỗi chỗ]
Nếu bạn đang thiền ở nhà, bạn có thể tiếp tục quá trình này qua toàn bộ cơ thể của bạn — lên đầu, xuống lưng, ra tay & chân đến đầu các ngón tay & ngón chân của bạn — nhưng vì thời gian của chúng ta có giới hạn, tôi sẽ yêu cầu bạn đem sự tập trung của bạn ngay bây giờ quay trở lại bất kỳ một trong những điểm mà chúng ta đã duyệt qua. Hãy đặt sự chú ý của bạn một cách thoải mái ở đó, và sau đó nâng cao nhận thức của bạn để lấp đầy ra toàn bộ cơ thể, từ đầu xuống đến các ngón chân, sao cho bạn giống như một con nhện đang ngồi ở giữa một mạng lưới: Nó ngồi ở một chỗ, nhưng nó nhạy cảm với toàn bộ mạng lưới. Chỉ cần để nhận thức của bạn ở lại ngay tại đó trong một thời gian — không cần để ý đến nơi nào khác. Giữ cho nhận thức của bạn được mở rộng như thế này — bạn phải làm như vậy, vì xu hướng của nó là sẽ co lại tới một điểm duy nhất — và hãy nghĩ đến hơi thở vào & hơi thở ra ở khắp cơ thể của bạn, đi qua mỗi lỗ chân lông, không có gì khác để bạn phải suy nghĩ... Và sau đó nhẹ nhàng đi ra khỏi thiền.
Nguồn : Thư viện Hoa sen
